İskele Topraklaması Nasıl Yapılır?

İskele Topraklaması Nasıl Yapılır?

İskele Topraklaması Nasıl Yapılır? 

Bu yazımızda Şantiyelerde kullanılmakta olan geçici iskele sistemlerinin topraklanması ve olası yıldırım düşmelerine karşı korunması hususunda bilgilendirme / bilinçlendirme yapılması amaçlanmaktadır.

Topraklama Nedir ?

Öncelikle kısaca topraklama nedir ondan bahsetmek gerekirse; topraklama elektrik taşıyabilecek herhangi bir cihazın ya da sistemin olası bir elektrik kaçağına karşı iyi bir iletken yardımıyla toprağa gömülmüş olan ‘topraklama’ ekipmanlarına bağlanması yöntemidir. Bu sistemin mantığı, olası elektrik kaçaklarında elektrik akımının insanlar üzerinden değilde topraklama hattı üzerinden geçmesini sağlayarak, elektrik akımına çarpılma tehlikesini ortadan kaldırmaktır.

İskele Sistemine Topraklama Yapılmalı mıdır?

İnşaat iskele sistemleri de her halükârda düşükte olsa bir elektrik direncine sahiptir. İskele sistemlerinin ayakları (Alt ayar milleri) genelde doğrudan zeminle temas halinde olduğu için, bu durumun topraklama için yeterli olduğu kanısı oluşmakta ve gerçek bir topraklama ihmal edilmektedir. İskele sistemin kendi kendine etkin bir topraklama yaptığı asla varsayılmamalıdır.

Mevzuatta İskele Topraklaması isteniyor mu?

T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmış olan ‘Cephe İskelelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Rehberi’nde de topraklama konusunun göz önünde bulundurulması gerekliliği ana hatlarıyla belirtilmektedir.

İskele Topraklamasını Kimler Yapar?

İskele topraklaması üstün körü olarak sadece yapmış olmak, müfettiş denetimlerinden geçmiş olmak için değil, gerçekten ehil ve yetkin uzman elektrikçi kişiler tarafından topraklama ile ilgili gerekli standart ve prosedürlere uygun olarak yapılmalıdır.

İskele Topraklaması İçin Yer Seçimi?

İskele sitemleri şantiye ortamında kurulmadan önce, yıldırım riski değerlendirilmeli ve iskelenin proje üzerinde kurulacağı yere göre uygun bir iskele topraklama sistemi yapılmalıdır. Eğer iskele topraklaması için toprak kazma gerekiyorsa yer seçimi önemlidir ve iskele sisteminin tam altına yani iskele ayaklarının yükü toprağa aktardığı kısımlara kazı yapılmamalıdır. İskele topraklaması yapıyorum diye, iskelenin kurulacağı zemin gevşek hale getirilip olası çökme, kayma vs. sonuçlara sebebiyet verilmemelidir.

İskele Topraklamasının Mantığı Nedir?

Elektrik telleri gerek yol kenarlarında gerek şantiye içinde kaçınılmaz bir gerekliliktir. Dolayısıyla bu gibi elektrik hatları ve ayrıca yıldırımlar, şantiye aydınlatması ve alarm sistemleri için iskele üzerine yapılmış olan elektrik bağlantıları mutlaka üzerinde düşünülmesi gerekli konulardır. Bu gibi tehlikelerden dolayı iskele sistemi uygun şeklide topraklanmadığı takdirde çalışanlar veya başka insanlar ciddi şekilde yaralanabilir veya ölümle sonuçlanan kazalara sebebiyet verebilir. 

Şantiye ortamında işveren veya yükleniciler iskele sisteminin güvenli olmasını sağlamakla sorumludurlar. Bu kişiler iskele sisteminin üzerinde çalışmalar başlamadan önce iskele topraklamasının yetkili elektrikçiler tarafından yapıldığından ve gerekli korumanın sağlandığından emin olmalıdırlar. 

İskele için gerekli topraklama korumasının sağlandığından nasıl emin olabiliriz?

Bunun için topraklama ölçümleri yapılmalıdır. Topraklama ölçümü; bu konuda ilgili hassas test cihazları sayesinde kolaylıkla yapılabilmektedir.

Özellikle yapı içinde asansör boşluklarında kullanılacak iskele sistemlerinde daha dikkatli olunmalıdır. Çünkü bu mekanlarda iskele kurulu vaziyette iken asansör elektrik hatları döşenmektedir ve bu durum risk oluşturmaktadır. Herhangi bir tehlikeye yol açmamanız için Oğuzhan İskele olarak yapı içinde kullanılan iskele sistemlerinin de uygun şekilde topraklanmasını tavsiye ediyoruz.

Hassas Binalarda İskele Topraklaması;

Bazı hassas binalar vardır; anıtlar, tarihi binalar, atom ve petrokimya tesisleri vs. gibi. Bu binalar içinde iskele sistemleri kurulmaktadır ve tabii olarak iskele topraklama ihtiyacı doğabilecektir. Ancak bu gibi hassas yapıların genellikle topraklama sistemi için kendi kuralları, kendi iç tüzükleri vardır. Bu yüzden kuruluma başlamadan önce bu kurallar dikkatle incelenmeli ve yapılara zarar vermeden iskele topraklamaları yapılmalıdır.

Yıldırım ve Fırtına Esnasında Dikkat edilmesi gerekenler;

Her ne kadar en iyi şekilde iskele sistemimiz topraklanmış, ölçümleri yapılmış olsa dahi, hava durumu dikkatle takip edilmelidir. Uzakta gök gürültüleri başladıysa ve fırtınanın gelme olasılığı varsa derhal iskele sistemi üzerindeki tüm çalışmaların durdurulmasını ve iskelenin terk edilmesini önemle tavsiye etmekteyiz. Hava sakinleşip fırtına ve yıldırım riskinin ortadan kalktığı anlaşıldıktan sonra yeniden iskele üzerindeki çalışmalara başlanmalı ve insan hayatı riske edilmemelidir.